Klub Mam Nowa Sól

MAMA W PRACY

Na pytania odpowiadają 

Radca Prawny Michał Szyszko i jego żona Anna Szyszko

Czy musimy pracodawcy dokumentować stan ciąży ?

Stan ciąży powinien być stwierdzony świadectwem lekarskim. Ustna informacja o fakcie bycia w ciąży bez przedstawienia odpowiedniego zaświadczenia – jeśli ciąża nie jest widoczna nie obliguje pracodawcy do szczególnego traktowania pracownicy. Zawiadomienie pracodawcy o ciąży jest prawem a nie obowiązkiem. O stanie ciąży może ona poinformować pracodawcę w wybranym przez siebie terminie jednakże w taki przypadku pracodawca nie poniesie odpowiedzialności za mimowolne naruszenie przepisów prawa pracy przed podjęciem wiedzy o stanie ciąży pracownicy.

Czy pracodawca może rozwiązać umowę o pracy w okresie ciąży ?

Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązania umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy. Ochrona przysługuje również kobiecie, która nie była w ciąży w chwili wypowiedzenia jej umowy o pracę lecz zaszła w ciąże w okresie jej wypowiedzenia, ale także, gdy w momencie składania oświadczenia woli o wyrażeniu zgody na rozwiązanie umowy za porozumieniem stron była w ciąży lecz nie miała świadomości tego faktu. Natomiast z ochrony nie korzysta pracownica, która wypowiedziała umowę o pracę a następnie zaszła w ciążę w okresie wypowiedzenia. To samo dotyczy pracownicy, która nie była w ciąży w momencie złożenia oferty rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron bądź zgody na takie porozumienie a zaszła w ciąże  po tej dacie. Przepisu mówiącym o tym , że pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowę o pracę nie stosuje się do pracownicy w okresie próbnym nie przekraczającym jednego miesiąca. Umowa o pracę zawarta na czas określony lub na czas próbny przekraczający  jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży ulega przedłużeniu do dnia porodu. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego może nastąpić tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy.

Jakie są uprawnienia pracownicy w czasie ciąży ?

Przede wszystkim najważniejsze to zakaz pracy w warunkach szkodliwych i uciążliwych. Pracodawca obowiązany jest wtedy przenieść pracownicę do innej pracy, a jeżeli jest to niemożliwe zwolnić ją na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy.   Inne rzeczy np. praca pracownicy przy monitorach ekranowych nie może przekraczać 4 godzin na dobę.  Pracownicy w ciąży nie wolno zatrudniać w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej .

Jakie mamy uprawnienia po urodzeniu dziecka ?

Urlop macierzyński, który  jest niezależny od wpływu stażu pracy czy wymiaru zatrudnienia i przysługuje on w przypadku urodzenia 1 dziecka 20 tygodni, dwojga dzieci 31 tygodnia trojga dzieci 33 tygodni.  Przy udzielaniu urlopu macierzyńskiego tydzień urlopu odpowiada 7 dniom kalendarzowym. Nie więcej niż 6 tygodniu może przypadać przed przewidywaną datą porodu . Jeżeli pracownica nie korzysta z urlopu macierzyńskiego przed przewidywaną datą porodu pierwszym dniem urlopu macierzyńskiego jest dzień porodu.

Czy możemy  nie korzystać z urlopu macierzyńskiego ?

Nie. Pracownica ma obowiązek wykorzystać urlop macierzyński przez co najmniej 14 tygodni potem ma prawo złożyć pisemny wniosek pracodawcy  w spawie rezygnacji najpóźniej na 7 dni przed przystąpieniem do pracy.

Ile przysługuje nam dodatkowego urlopu macierzyńskiego  ?

Bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego pracownik ma prawo do dodatkowego urlopu macierzyńskiego w wymiarze : do 6 tygodniu w przypadku ciąży pojedynczej do 8 tygodni w przypadku ciąży mnogiej. Ciekawa informacja jest taka, że pracownik może łączyć korzystanie z dodatkowego urlop macierzyńskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającym tego urlopu w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, w takim przypadku udziela się na pozostałą część wymiaru pracy.

Na czym polegają nowe zasady urlopu macierzyńskiego ?

Wprowadzono urlop rodzicielski, który można wykorzystać bezpośrednio po dodatkowym urlopie macierzyńskim w pełnym wymiarze. Pracownik ma prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 26 tygodni niezależnie od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie. Urlop rodzicielski jest udzielany jednorazowo albo nie więcej niż w trzech częściach z których żadna nie może być krótsza niż 8 tygodni przypadających jedna po drugiej. Urlopu rodzicielskiego udziela się na pisemny wniosek pracownika składany w terminie nie krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu, pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika.

Jaka wysokość jest zasiłku w przypadku nowego urlopu rodzicielskiego ?

W przypadku złożenia przez pracownicę wniosku o udzielenie bezpośrednio po urlopie macierzyńskim dodatkowego urlopu macierzyńskiego a następnie urlopu rodzicielskiego w całości przysługuje jej zasiłek macierzyński w wysokości 80% podstawy wymiaru przez cały okres korzystania z urlopu macierzyńskiego dodatkowego macierzyńskiego oraz rodzicielskiego.

Natomiast w przypadku sukcesywnego składania wniosków i udzielenie dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego przysługuje zasiłek macierzyński w wysokości 100% podstawy wymiaru przez okres korzystania z urlopu macierzyńskiego oraz dodatkowego macierzyńskiego a za okres urlopu rodzicielskiego 60% podstawy wymiaru.

Czy każda mama może skorzystać z urlopu wychowawczego i jaki czas on trwa ?

Pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze do 3 lat w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 5 roku życia. Do sześciomiesięcznego okresu zatrudnienia wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia. Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego do dnia zakończenia tego urlopu.

INNE UPRAWNIENIA O KTÓRYCH WARTO PAMIĘTAĆ

Pracownica karmiąca dziecko piersią ma prawo do dwóch półgodzinnych przerw w pracy wliczanych do czasu pracy.

Pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy na 2 dni  z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

Pracownika opiekującego się dzieckiem do ukończenia przez nie 4 roku życia nie wolno bez jego zgody zatrudniać w godzinach nadliczbowych w porze nocnej.

W przypadku opieki nad dzieckiem w wieku do 14 –u lat zasiłek opiekuńczy przysługuje przez okres zwolnienia nie dłużej niż 60 dni w roku kalendarzowym.